माझ्या कल्पनेतली परिपूर्ण डिजिटल शाळा!
शाळेत अँड्रॉइड टीव्ही लावला म्हणजे शाळा डिजिटल झाली?
शाळेत इंटरॅक्टिवे बोर्ड प्रोजेक्टर लावला म्हणजे शाळा डिजिटल झाली?
शाळेत कम्प्युटर आले म्हणजे शाळा डिजिटल झाली?
शाळेत इंटरनेटची सुविधा उपलब्ध झाली म्हणजे शाळा डिजिटल झाली?
शाळेत वरील सर्व सुविधा उपलब्ध झाल्या म्हणजे शाळा डिजिटल झाली?
सर्व साधने वापरली म्हणजे संपूर्ण डिजिटल शाळा झाली का?
माझ्या दृष्टिकोनातून वरील सर्व प्रश्नांची उत्तरे नाही ही आहे. जर शाळा संपूर्ण डिजिटल करायचे असेल तर शाळेत असलेली कोणतेही कागद वापरलेलं पुस्तक वापरण्याची गरज उरणार नाही.
यापुढे जाऊन मी असेही म्हणेल की शाळेत प्रिंटरची देखील गरज असणार नाही प्रिंटरमधून कागद टाकून त्याची प्रिंट बाहेर करण्याची गरज नाही जे काही काही करायचे आहे ते डिजिटल आणि व्हर्च्युअल असे असेल.
पुस्तके डिजिटल स्वरूपात शाळेतील डिवाइस मध्ये असतील आणि त्याच डिव्हाइस मधून विद्यार्थी पुस्तक वाचतील अभ्यास देखील त्याच डिवाइस मध्ये वर व्हर्च्युअल पद्धतीने किंवा डिजिटली करतील त्यांना वहीत लिहायची गरज नसेल. टच स्क्रीन वापरून किंवा टच पॅड वापरून विद्यार्थी त्यांच्या हस्ताक्षरात त्यांच्या डिवाइस मध्ये त्यांची स्वाध्याय वही सेव्ह करतील व शिक्षकांना पाठवून शिक्षक डिजिटल स्वरूपातील वही तपासतील.
जर आपण संपूर्णपणे कागद वापरणे बंद केले तर कागद वापरामुळे होणारी वृक्षतोड कमीत कमी होईल व आपण पर्यावरणाचे संरक्षण करू शकू.
प्रायोगिक तत्त्वावर तरी असे करून पाहणे गरजेचे आहे.
अर्थात आपण ही ही गोष्ट शिक्षकांसाठी लागू केली आहे त्यांचं ट्रेनिंग हे ऑनलाईनच होते Mooc ही इंग्रजीतील संकल्पना शिक्षकांसाठी लागू आहे.
डिजिटल स्वरूपातील पीडीएफ पुस्तक हे स्वतः महाराष्ट्र राज्य शैक्षणिक संशोधन व प्रशिक्षण परिषद सर्वांसाठी उपलब्ध करून देते तीच पुस्तके वापरून पुस्तके छापण्याचा शासनाचा खर्चही यातून आपण वाचवू शकतो.
जवळपास सर्व शाळा अंशतः डिजिटल झाल्या आहे हळूहळू त्या पूर्णतः आपल्या संकल्पनेनुसार डिजिटल देखील करता येतील.
जवळपास सर्व पालकांकडे स्मार्टफोन उपलब्ध आहे आता अगदी क्वचितच लोकांकडे स्मार्टफोन उपलब्ध नाही. त्याच्यासाठी वेगळी व्यवस्था पुस्तक छपाई पासून पैशातून करता येईल.
वहीत लिहिलेले काही दिवसात खराब होते कागद फाटतो वही खराब होते फाटते परंतु डिजिटल स्वरूपात टच बोर्डवर लिहिलेले किंवा टाईप केलेले फाईल स्वरूपात आंतरजालावर जर सेव करून ठेवले तर विद्यार्थ्याला आपण पहिल्या वर्गात पहिला धडा शिकल्यानंतर केलेला अभ्यास त्याच्या ड्राइवर तो म्हातारा झाल्यावर ही जसाचा तसा पाहता येईल.
प्रश्न पुरतो प्राथमिक शाळेतील विद्यार्थी थी ही डिजिटल साधने कसा वापरेल परंतु आपण त्यांना वही पुस्तक पेन्सिल पेन जसे वापरण्यास शिकवतो तसेच ही साधने देखील वापरणे शिकवू शकतो असा माझा समज आहे.
यासाठी आवश्यक अत्याधुनिक साधने लागतील इंटरनेटचे सुपर फास्ट कनेक्शन लागेल असे काही जण म्हणतील परंतु ते बऱ्याच मोठ्या प्रमाणात बऱ्याच ठिकाणी उपलब्ध आहेत आणि ज्या ठिकाणी उपलब्ध नाहीत त्या ठिकाणी काही कालावधीत ते उपलब्ध होतील.
म्हणून आपण प्रयोगिक तत्वावर का होईना सदर गोष्ट करण्यास सुरुवात करायला हवी.
Covid-19 काळात आपण अनुभव घेतला सुरुवातीला सर्व डिजिटल साधने उपलब्ध होतील का? विद्यार्थी वापरतील का? हे प्रश्न आपल्यासमोर होते परंतु लगेच काही कालावधीनंतर विद्यार्थी सर्रासपणे ही साधने अतिशय कौशल्यपूर्ण वापरायला लागली व आता तर मोठ्या झालेल्या विद्यार्थ्यांना पुण्यात जाऊन तिथे राहून क्लास करण्याची गरज उरली नाही तर ती क्लासेस विद्यार्थी घरी बसून कोणत्याही शहरात ऑनलाईन पद्धतीने पूर्ण करत आहेत परंतु आपल्याला शाळा ही व्यवस्था मोडायची नाही शाळा या व्यवस्थेमुळे विद्यार्थ्यांची सामाजिकीकरण होण्यास मदत होते त्यामुळे ती अनिवार्य आहे विद्यार्थ्यांना शाळेतच बोलवून मात्र त्यांना खडू-फळा पेन्सिल वही पेन पुस्तक जड दप्तर या सगळ्यांपासून वेगळी करून संपूर्ण डिजिटल व्हर्च्युअल शिक्षण देण्यासाठी पावले उचलणे ही काळाची गरज झाली आहे.
संपूर्ण व्हर्च्युअल/डिजिटल शिक्षणाचे स्वरूप कसे असेल.
व्हिडिओ स्वरूपात माहिती पाहण्यासाठी लाईक शेअर कमेंट करा आमच्या पुढील युट्युब चैनल ला..
https://youtube.com/c/pradipjadhao
नवनवीन शैक्षणिक माहिती मिळवण्यासाठी खालील व्हाट्सअप ग्रुप वर जॉईन व्हा.
Thank you🙏
 ){kind=link}
0 Comments